De één heeft zijn paard of pony 365 dagen per jaar op het gras lopen zonder problemen, terwijl anderen gruwelen bij de gedachte om in de winter het paard op gras te zetten. Want hoe gevaarlijk is gras in de winter of kan je zonder problemen paarden later grazen bij vorst? Lees meer daarover in deze blog.
Wat gebeurt er met het gras in de winter?
Zodra de bodemtemperatuur onder de 5 graden komt stopt het gras met groeien. Gras kan bij milde winters dus nog een lange tijd doorgroeien. Het gras zal de suiker dat voorradig is en niet gebruikt wordt voor de groei opslaan als fructaan. Fructaan is een koolhydraat (een soort suiker) dat onder invloed van zonlicht wordt aangemaakt door het gras.
Als de temperatuur en omstandigheden zo zijn dat het gras weer kan groeien zet het gras het fructaan weer om naar bruikbare suikers voor het gras. Deze omzettingen gebeuren de gehele dag. Maar bij vorst (zeker onder de -5 graden) worden suikers omgezet naar fructaan, dit fructaan is dan een bescherming van het gras tegen bevriezing. Bij vorst zit er dus meer fructaan in het gras. Fructaan zit vooral in het onderste deel van het gras, wat dus dicht bij de grond zit. Dit is het stuk waar de groei plaats vindt en dus beschermd dient te worden.
Fructaan wordt anders verteerd dan suikers
Enzymen in de maag en dunne darm breken suikers en zetmeel af. Maar fructaan wordt voornamelijk verteerd in de dikke darm. Bacteriën in de dikke darm zorgen voor de afbraak van fructaan en hierbij komen vluchtige vetzuren vrij. Deze vluchtige vetzuren zijn een belangrijke energiebron voor paarden. Maar een overkill aan fructaan zorgt ervoor dat de dikke darm verzuurd waardoor endotoxines vrijkomen die het paard vergiftigen. Deze endotoxines kunnen de darmwand beschadigen en zo in het bloed terecht komen. Door deze gifstoffen is er een verhoogde kans op hoefbevangenheid. Dit is de reden waarom het belangrijk is om de fructaangehalte van het gras in de gaten te houden, ook in de winter.
Hoe zit dat nou? Wanneer is het fructaan hoog en wanneer laag?
- Koud, somber weer = normaal
Bij lage dag en nacht temperaturen en geen zon groeit het gras niet en wordt er geen fructaan aangemaakt. In dit geval is er wel een opslag van fructaan in het gras, maar zullen de waardes niet hoog zijn.
- Koud, zonnig weer = hoog
Bij een zonnige, winterse dag wordt er veel fructaan aangemaakt maar niet verbruikt om te groeien. Deze dagen geven een extreem hoog fructaangehalte in het gras.
Hoe hoger de temperatuur, hoe meer het gras fructaan verbruikt om te kunnen groeien. Na een nachtvorst en overdag stralend weer zal er in de ochtend een extreem hoog fructaangehalte zijn, maar die neemt dan af gedurende de dag.
Wil je het fructaangehalte bij jou in de regio weten? Check dan de website van hoefnatuurlijk.nl , daar staat het actuele fructaangehalte.
Tips voor veilig grazen in de winter:
- Laat je gras niet te lang worden in het najaar, om opstapeling van suikers en hoefbevangenheid te voorkomen. Omdat gras niet groeit bij lage temperaturen (koude nachten), worden de suikers niet voor groei gebruikt en blijven ze in het gras zitten.
- Houd de Fructaanindex in de gaten en laat jouw paard niet op een zonnige dag, na nachtvorst grazen want dan is het fructaan extreem hoog.
- Zorg voor een gezond gewicht van jouw paard/pony, lees in deze blog hoe.
- Geef vier keer per jaar een brandnetelkuur van 10-14 dagen voor een milde reiniging.
- Kies voor een grasmengsel dat geschikt is voor paarden, dus meer kruiden en diverse grassoorten. Engels Raaigras (koeiengras) is het meest gevoelig voor een hoog fructaangehalte.
- Zorg dat je het land in minstens twee stukken verdeelt, zodat het gras tussendoor kan bijkomen na begrazing. Werk het liefst met strookbegrazing.
- Gebruik weidemineralen uit zuiver zeewater om de mineralen in de bodem en het gras aan te vullen.
Hoe zorg je voor een mineraalrijke bodem en gras voor paarden?
Misschien heb je weleens gehoord dat het Nederlandse hooi arm is aan bepaalde mineralen. Magnesium bijvoorbeeld, of selenium. Dat geldt niet voor al het hooi, omdat het van de bodemsoort afhankelijk is. Het gras neemt de mineralen op uit de bodem waarop het groeit. Veel Nederlandse bodems hebben niet voldoende of niet alle mineralen beschikbaar.
Het is daarom verstandig om onder andere drie keer per jaar weidemineralen aan de bodem toe te voegen. Meestal wordt een concentraat van water uit de Beringzee gebruikt, omdat dit zeewater nauwelijks vervuiling bevat. Er zitten microscopisch kleine algen in, die ervoor zorgen dat de micro-elementen en mineralen uit het zeewater veel beter opneembaar zijn voor planten en dieren. Wist je dat alle mineralen op aarde via rivieren uiteindelijk in de zee terecht komen? Daarom bevat een concentraat uit de zee alle mineralen die beschikbaar zijn op aarde.
